U ponedeljak 24. oktobra u 16 sati na Sajmu knjiga priređen je razgovor na temu: „Vreme sećanja – stogodišnjica
Saramagovog rođenja“. Povodom ovog jubileja portugalskog nobelovca, o objavljivanju njegovih dela u Srbiji razgovarali su urednik i književni kritičar Miroljub Stojanović, moderator ovog razgovora, prevoditeljka i profesor na Filološkom fakultetu u Beogradu Ana Kuzmanović Jovanović i urednik izdanja Saramagovih dela u „Laguni“
Dejan Mihailović.
Na početku susreta prisutnima se obratila njena ekselencija ambasadorka Portugalije gospođa Viržinija Pina, koja je izrazila zadovoljstvo što Srbija ima prevode svih ključnih Saramagovih dela. Došavši u Srbiju na mesto ambasadorke, bila je prijatno iznenađena brojnim naslovima Saramagovih romana u izlozima knjižara. Ona se zahvalila i Laguni kao izdavaču i prevodiocima Saramaga na srpski jezik, ukazujući na plodotvornu saradnju srpskog izdavača i sa portugalskim Institutom Kamoiš i sa Fondacijom Žozea Saramaga u Lisabonu.
Voditelj Miroljub Stojanović sumirao je značaj i uticaj ovog portugalskog pisca na publiku u Srbiji otkako je „Laguna“ počela da objavljuje njegova dela – ukupno 22 naslova od 2011. do 2021. godine.
Urednik Dejan Mihailović podsetio je da su krajem devedesetih godina objavljena kod nas tri Saramagova romana i da je Laguna desetak godina kasnije odlučila da srpskim čitaocima ponudi veći izbor njegovih dela. Došlo je do saradnje sa najznačajnijim prevodiocima sa Portugalskog na srpski jezik, pre svih sa Jasminom Nešković, a onda i sa
Dejanom Tiagom Stankovićem, Jovanom Tatićem, Anom Kuzmanović Jovanović i Tatjanom Manojlović – zahvaljujući njima i izdavačkoj kući „Laguna“ Srbija je, izuzev Italije, dala najviše prevoda ovog pisca u svetu. Mihailović je ukazao na to da je objavljeno 16 Saramagovih romana i jedan nedovršen, jedna zbirka izabranih priča, jedan putopis, jedan autopoetički naslov, jedna knjiga uspomena i izbor Saramagovih kolumni iz poslednjih godina njegovog života.
Prevoditeljka Ana Kuzmanović Jovanović, koja je prevela romane „
Kameni splav“, „
Sva imena“ i „
Udvojeni čovek“, govorila je o prevodilačkim izazovima kad je u pitanju Saramagov gotovo barokni stil, uz specifičan i osoben pravopis, jer je pisac sveo interpunkciju i pravopisne standarde na zarez, tačku i veliko slovo. Ona je ukazala i na moguće uticaje koje je Saramago kao pisac pretrpeo, ali i ogroman upliv koji je sam izvršio svojim delom na savremenu književnost u zemljama portugalskog govornog područja.
Na kraju je urednik Dejan Mihailović najavio mogućnost objavljivanja prvog, mladalačkog Saramagovog romana „Zemlja greha“, koji je objavio 1947. i posle kojeg je, nezadovoljan njegovom recepcijom, dvadeset godina odsustvovao sa portugalske književne scene, čime će „Laguna“ zaokružiti objavljivanje izbora iz dela velikog portugalskog pisca.