Srbija je nakon Kosovskog boja još dobar jedan vek ostala nezavisna, ali je očuvanje te nezavisnosti zahtevalo ulaganje ogromnih napora, politička manevrisanja, strategisanja i žrtvovanja. To je često podrazumevalo i udaju vladarskih kćeri za potencijalne saveznike i zaštitnike. Nakon što je kći Maru dao turskom sultanu da mu bude carica, despot Đurađ Branković je i mlađu kći Katarinu Kantakuzinu udao za grofa Ulriha Celjskog nadajući se, pošto je on bio pretendent na ugarski presto, da bi Srbija nakon čuvene princeze Jelene od dinastije Vukanovića, poznatije kao Ilone Strašne, mogla da dobije još jednu Srpkinju pod krunom ugarske kraljice.
Knjiga „
Privrženost“, više pripovest ili čak ispovest nego roman, nagrađivanog slavonskog pisca
Draga Kekanovića, upravo opisuje i prati život i sudbinu kćeri jednog srpskog despota, žene jednog grofa i potomke vizantijskih careva. Živopisnim stilom i vrlo aktivnom dinamikom pripovedanja u kojem se naš vešti pripovedač, sokolar i ratnik Damjan, poverava pred kraj života svom pisaru, Kekanović dramatski otvara radnju s obezglavljenim lešom opruženim na stolu u kuli Beogradske tvrđave novembra 1456. godine. Na misteriozan način ubijen je grof Ulrih Celjski, vladar Češke, Slavonije i namesnik ugarski. Osumnjičeni je Ladislav Hunjadi, iz čuvene suparničke plemićke porodice. Kantakuzina je ostala udovica trideset leta nakon što je iz rodnog Smedereva otpremljena novome mužu u pratnji 200 dvorkinja i vojnika. Dok je on obavljao ulogu tutora mladog ugarskog kralja, Katarina je decenijama iz Celja, Varaždina ili Zagreba upravljala njihovim dvorcima, gradovima, selima i posedima, ostajući pritom „lepa i zamamna kao ruža u poslednjem cvatu“. Pokraj sebe, više u mislima nego u stvarnosti, ima Damjana, zaljubljenog u nju još od prvog trenutka kada su se kao deca sreli po njegovom dolasku na despotski dvor, gde ga je otac bez pardona prodao despotu kao novog sokolara, nakon čega je zauvek morao da zaboravi „platane i pinije, proplanke lavande, čempresa, ružmarina i pelina“ rodnoga Dubrovnika.
Dok nastavlja svoju pripovest, pričanu raskošnim jezikom uz šarmantnu dozu cinizma i ironije, naš pripovedač uspeva i da nasmeje čitaoce veselim i vrcavim opaskama, kojima daje priči potrebnu toplinu. Pokrećući priču iz Srbije, koja se nakon pada Carigrada u Mehmedove ruke našla na vetrometini velikih sila, zapada i istoka, te koja zarad opstanka mora da manevriše između plesa i borbe sa jačim neprijateljima, Drago nas podseća da se takvo stanje stvari ni do danas nije mnogo promenilo, i da taj politički ples i borba i u naše vreme traju, što samoj njegovoj istorijskoj priči daje bolnu i akutnu aktuelnost.
Ostavljena sama, uz večito odsutnog supruga, Kantakuzina, pošto je izgubila oba sina, postaje bespoštedna vladarica muževljevih poseda, kojima upravlja čvrstom rukom, izveštena u rukovođenju finansijama, službenicima, porezima i ostalim oblastima upravljanja. Primorana da vlada okružena svirepim plemstvom koje, koristeći se srednjovekovnim bezakonjem, pljačka, kolje i porobljava u svoju korist, i sama Katarina postaje surova, te se tako i rađa legenda o njoj kao o zloj kneginji i krvavoj banici, koja sa svojom raškom gardom i najamničkim razbojnicima i sama pljačka sopstveni narod.
Nakon više od dve decenije razdvojenosti, Damjan, koji je u međuvremenu preživeo godine ropstva, zarobljeništva, dirinčenja i svakojakih drugih muka, ponovo sreće Katarinu i postaje njen duhovnik i sokolar. Uz nju je sada postojana ljubav Damjanova, ljubav koje se i kraj sve svoje objektivnosti, promućurnosti i kritičkog posmatranja objekta svoje naklonosti, ne koleba i ne smanjuje. Ta ljubav koja ne posustaje i večno dokazuje svoju privrženost, upravo je glavna tema, naslov i poruka ove istorijske knjige: jer kroz bure i oluje sudbine lakše se prolazi ako smo privrženi onome što nam najviše znači.
Autor: Miroslav Bašić Palković