Laguna - Bukmarker - Prikaz „Silueta starog Beograda: portreti“: Vrle vođe, fantasti i ludi pustolovi koji su gradili Srbiju - Knjige o kojima se priča
VestiIntervjuiPromocijeAkcijeKnjiževni klubPrikazi#knjigoljupci#TriRajkeVideoKolumneNagradeKalendar

Prikaz „Silueta starog Beograda: portreti“: Vrle vođe, fantasti i ludi pustolovi koji su gradili Srbiju

Kao novinar, publicista, diplomata, a tokom rata i arhivar, Milan Jovanović Stojimirović bio je hroničar epohe u kojoj je živeo, detaljno upućen u sva dešavanja na javnoj sceni, ali i u zbivanja koja su se odigravala iza kulisa, bilo da se radilo o skupštini i dvoru ili običnom svetu s ulica prestonice. Nakon „Kozerija“, prve knjige u monumentalnom serijalu Siluete starog Beograda u kojima nam je predstavio pregršt zanimljivosti iz intigantne istorije naše prestonice, u drugoj knjizi „Portreti“, kao što i sam naslov otkriva, na preko 350 strana tvrdokoričene knjige većeg formata, oslikava nam kratke portrete mnogobrojnih viđenijih ličnosti koje su ili doprinele napretku Beograda, ostavljajući trajni pečat u njegovoj istoriji, ili svojim sudbinama mogu da posluže kao nauk ili opomena. Opisujući nam znamenite pisce, političare, umetnike i naučnike, Stojimirović nam približava i duh vremena u kom su oni živeli i radili, i pretvara ovaj serijal u neku vrstu pisanog spomenika kako našoj kulturi i tradiciji, tako i našoj široj istoriji, ali i srpskoj naravi, sa svim njenim dobrim, pa i lošim odlikama.

U prvom delu druge knjige, posvećenom političarima i državnicima, pisac priču otpočinje od Karađorđevog saradnika gospodara Mladena, kome se pripisuje krivica za slom Prvog srpskog ustanka. Bio je preteča klasičnog srpskog korumpiranog vođe, koji samog sebe čak ni u odsudnom trenutku ne može da odvrati od otimačine. Kao njegovog antipoda postavlja duhovnog i političkog vođu, čoveka od akcije, protu Mateju Nenadovića. Predstaviće nam i Iliju Garašanina, koji je kao prvi popečitelj, to jest ministar kneza Mihaila, imao ličnu mrežu tajnih agenata širom ne samo Srbije već i Ugarske i Turske. On, sklon zavereništvu i vlastoljublju, čak je imao plan da od svoje porodice uz Napoleonovu pomoć stvori treću vladarsku dinastiju u Srbiji. Upoznaćemo i Jovana Gavrilovića, namesnika kralja Milana i prvoklasnog kicoša, koji je nosao pomodne žakete od atlasa i kadife boje trule višnje, cilindere i vrskapute postavljene skupocenim krznom. Bio je poznat i kao omiljeni trač-partner Vuka Karadžića.

Prisetićemo se i čuvenog Čedomilja Čede Mijatovića, koji spaja ove dve grupe u knjizi, jer je bio i diplomata i književnik i za sobom ostavio pregršt istorijskih avanturističkih romana koji veličaju narodni preporod. Kao đak je beogradskim šorovima hodao u šumadijskoj nošnji i opancima, da bi kao naš ambasador kod britanske krune, pred kraj svog života, stekao i titulu pravog-pravcatog grofa! Mnogi od ovih ljudi radili su na nezavisnosti Srbije, uspostavljanju prvih zakona i ministarstava, donosili pobede zemlji na raznim međunarodnim kongresima na kojima se krojila mapa sveta, a mnogi su bili i ličnosti poznate diljem Evrope toga vremena.

U drugom delu, s naučnicima, književnicima i umetnicima, odvojeno je nekoliko redaka za Dositeja Obradovića, koji se od monaha kao „svrzimantija“ otisnuo u svet, kao i za fascinantnog Joakima Vujića. Blag i mio čovek, u istoriju je ušao kao otac srpskog pozorišta. Bio je učitelj, pa moreplovac, svetski putnik, da bi onda kao „knjigosočinitelj“ pisao prve srpske udžbenike, istorije, zemljopisanija, biografije i prevodio evropske pisce. Od njegove putujuće glumačke trupe nastalo je prvo naše pozorište. Tu je i začetnik muzičke kulture u Srbiji Kornelije Stanković, koji je ostavio meteorski trag za sobom iako je živeo samo trideset i tri godine.

Saznaćemo i ko je bio taj Čika Ljuba, upoznati se bolje s veličanstvenim Josifom Pančićem, legendarnim prirodoslovcem, geografom Jovanom Cvijićem, predivnim Mikom Alasom, izvanrednim matematičarem, pustolovom, svestranim muzikantom i kuvarem takvog formata da su se i prinčevi otimali za večerinku kod Alasa! Joca Zmaj, Milovan Glišić, Laza Lazarević, Nušić i Stevan Sremac takođe su prisutni u ovoj knjizi u kojoj istaknute predstavnice ženskog roda predvodi Glišićeva sestra Stanka. Vazda sportski obučena, poput kakve sifražetkinje ili revolucionarke, prevodila je ruske i francuske klasike, bila prvoborkinja za ženska prava. Nasuprot nje, tu je čuvena beogradska kurtizana, zavodnica iz 19. veka i glumica Zorka Todosićka, koja će doživeti ofelijsku tragediju i život završiti u ludnici vazda odevena kao kakva markiza ili kraljica majka. Teatralno je živela, teatralno i umrla.

Bilo da su pisali neprolazna književna dela ili bili začetnici arheologije, biologije, botanike, zoologije, matematike, muzičke i likovne kulture kod nas, svi su oni svojim jedinstvenim talentom uticali na otvaranje prvih pozorišta, muzeja, fakulteta, ustanova i ministarstava iz svojih oblasti, cenjeni kao stručnjaci ne samo kod nas već i u svetu.

Autor: Miroslav Bašić Palković


Podelite na društvenim mrežama:

Povezani naslovi
uz banca intesa mastercard kreditne kartice popust 25  laguna knjige Uz Banca Intesa MASTERCARD kreditne kartice popust 25%
21.11.2024.
Odlična vest za sve ljubitelje dobrih knjiga i društvenih igara je da Banca Intesa i Izdavačka kuća Laguna nastavljaju sa uspešnom saradnjom i omogućavaju specijalne popuste.   Do 30. novem...
više
roman serafina krin i srce sveta aleksandre filipović objavljen u ukrajini laguna knjige Roman „Serafina Krin i Srce sveta“ Aleksandre Filipović objavljen u Ukrajini
22.11.2024.
Roman „Serafina Krin i Srce sveta“, višestruko nagrađivane književnice Aleksandre Filipović, objavljen je Ukrajini u izdanju izdavačke kuće Bohdan, u prevodu Natalije Horoz. Prema rečima izdavača, ovo...
više
dragutin minić karlo svet iz ugla jednog srbina laguna knjige Dragutin Minić Karlo: Svet iz ugla jednog Srbina
21.11.2024.
Svaki trenutak u knjizi satiričnih putopisnih priča „Nacionalistička geografija“ stvarno je doživljen i predstavlja lični utisak začinjen sa malo satire koja stavlja osmeh na lice, ali ponegde malo i ...
više
 ulaganje u znanje je moja životna filozofija održana promocija knjige tajne zanata miroslava miškovića laguna knjige „Ulaganje u znanje je moja životna filozofija“ – održana promocija knjige „Tajne zanata“ Miroslava Miškovića
21.11.2024.
U svečanoj atmosferi Sava centru 20. novembra 2024. održana je promocija knjige „Tajne zanata“, najnovijeg dela Miroslava Miškovića, jednog od najuticajnijih preduzetnika u regionu.   Promo...
više

Naš sajt koristi kolačiće koji služe da poboljšaju vaše korisničko iskustvo, analiziraju posete sajtu na sajtu i prikazuju adekvatne reklame odabranoj publici. Posetom ovog sajta, vi se slažete sa korišćenjem kolačiča u skladu sa našom Politikom korišćenja kolačiča.